Przedszkole nr 1

ŚWIAT W OCZACH DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

Drodzy Rodzice!

   Jeszcze tak niedawno w pełnej radości i niepokoju oczekiwania na dziecko czytaliście książki,
artykuły, fora internetowe na temat jego pielęgnacji i wychowania. Było to z pewnością bardzo nowe,
ciekawe i interesujące. Powoli poznawaliście swoje pociechy, niemal bezbłędnie reagując na każdy
gest – i tak szybciutko minęły dwa latka. Zamiast malutkiego gaworzącego bobasa mamy małego
przedszkolaka, który bardzo się rwie, by poznawać świat, inne dzieci.

   Przedstawiamy Państwu kwestie związane z rozwojem przedszkolaka w każdym jego roku
funkcjonowania w przedszkolu i poza nim. To bardzo ważne, by wiedzieć, na jakie zachowania
zwracać uwagę oraz jak rozmawiać z dzieckiem, które powoli staje się członkiem społeczności.
 

A więc kim jest ten mały człowiek? Mądry rodzic to zawsze lepszy start…

ŚWIAT W OCZACH DWULATKA.
Rozwój społeczny, fizyczny i intelektualny.

• • Biega, wspina się, popycha, pociąga - JEST BARDZO AKTYWNY.
• • Jego nogi robią się nieco koślawe, uwielbia siedzieć w pozycji „żabki”.
• • Rozróżnia swoją odmienność płciową.
• • Je przy użyciu łyżki i widelca, ale lubi jeszcze jeść palcami.
• • Potrafi zdejmować już niektóre części ubrania; najłatwiej zaczyna od butów.
• • Coraz mniej śpi, i łatwo się budzi.
• • Lubi rutynowe zajęcia; w schemacie i systematyczności czuje się bezpiecznie.
• • Czuje się niespokojny, gdy „mamy” nie ma w nocy w domu.
• • Chce robić wiele rzeczy samemu; chce być samodzielny i odrębny w otoczeniu.
• • Waha się, jest niezdecydowany, często zmienia zdanie.
• • Pokazuje już swój temperament, ma częste zmiany nastroju.
• • Naśladuję dorosłych.
• • Bawi się „obok”, powoli próbuję nawiązywać relacje w grupie.
• • Jeszcze nie potrafi się dzielić, wyczekiwać, tj. czekać na swoja kolej, poddawać się;
• • Lubi zabawy z wodą.
• • Przeciąga rytuały pójścia spać.
• • Używa krótkich zdań; powinien znać już ok. 50 słów.
• • Często jest negatywnie nastawiony i często używa słowa „NIE”.
• • Rozumie znacznie więcej niż potrafi wyrazić.

ŚWIAT W OCZACH TRZYLATKA:
Rozwój społeczny

• • Świat – to miejsce, w którym trzylatek zaznacza swoja obecność.
• • To mały egoista – zaczyna używać słów „ja, moje, mnie”.
• • Podkreśla często, że jest ważną autonomiczną częścią otoczenia.
• • Walka o autonomie to droga groźnego buntu.
• • Ujawnia się ciekawość i chęć podejmowania nowych wyzwań.
• • To okres łatwy do utraty poczucia bezpieczeństwa.
• • Trzylatek skupia na sobie uwagę – w formie płaczu, wycofania, czasami wręcz agresji.
• • Cecha trzylatka jest zazdrość właściwie o wszystko, co „Moje”.
• • W tym wieku poznaje świat za pomocą zmysłów.
• • Żyje chwilą – tym, co dzieje się tu i teraz – nie posiada umiejętności przyczynowoskutkowych.
• • Z trudem przychodzi mu odraczanie PRAGNIEŃ.
• • Dla trzy latka czas jest abstrakcją.
• • Bardzo mocno wiąże słowo – z widzianym przedmiotem.
• • Lubi zabawy w proste skojarzenia, jak przeciwieństwa – podobieństwa.
• • Charakterystyką jego myślenia jest fantazjowanie na różne tematy – to buduje wyobraźnię.
• • Małymi krokami zaczyna podejmować zabawę z rówieśnikami, dzieląc się zabawkami, współpracując.
• • Powszechny lęk w tym okresie to strach przed ciemnością.
• • Ulubiona zabawa to zabawa w dom.
• • Krokiem milowym w rozwoju społecznym to rozróżnianie płci.
• • W prostych słowach opowiada już o swoich problemach – dla nas niekiedy błahe, dla nich kolosalnie ważne.
• • To okres by wprowadzać już pierwsze obowiązki np. proste domowe czynności.

Rozwój fizyczny – motoryczny – to już potrafię

• • Samodzielnie potrafi umyć zęby i ręce.
• Kontroluje swoje czynności fizjologiczne.
• Umie jeść posiłki sztućcami siedząc przy stole na wyznaczonym miejscu, pić z kubeczka.
• Umie też ubierać się i rozbierać bez pomocy mamy i taty.
• Potrafi rysować już koła.
• Wie, jak odpowiednio trzyma się kredkę.
• Potrafi wydzierać, wyklejać wskazane powierzchnie.
• To czas na zapoznanie go z nożyczkami.
• Nie jest gotowy do rywalizacji w zajęciach ruchowych.
• To czas na naukę stania na jednej nodze, chodzenia na palcach, skakania obunóż i na jednej nodze.
• Uwielbiają zabawy z piłką – podstawowe czynności to kopanie i rzucanie.
• To czas na Rowerek!

Rozwój intelektualny – myślę, więc jestem

• Potrafi już umiejętnie posługiwać się mową – jest to kwestia indywidualna i nie jest to sztywna reguła.
  
• Tworzy w swojej głowie coraz ciekawsze historie – fantazjuje.
• Dużo zapamiętuje – słowa, spostrzeżenia dotyczące otoczenia, słowa i dźwięki zasłyszane z telewizji.
• Samodzielnie dokonuje wyborów – nieporadnie, ale próbuje przewidywać konsekwencjędziałań i zachowań – to ważny moment do nauki okazywania różnych emocji.
• Trzylatek to bardzo wdzięczny odbiorca bajek – wieczorne czytanie powinno stać się codziennym rytuałem domowym.
• Chętnie uczy się na pamięć krótkich piosenek i wierszyków – najlepiej to takie, które można pokazać i zatańczyć.
• To jest etap zainteresowania książeczkami z obrazkami.
• Krótka rozmowa z trzylatkiem to spore wyzwanie dla niego, – dlatego nie zawsze opowie, co było na obiad i co działo się w przedszkolu.
• Czasami trudno mu się wysłowić, jąka się, zacina, powtarza w kółko jeden wyraz – to z reguły wtedy, gdy zdarzy się coś ciekawego, oburzającego, spornego, płaczliwego, – gdy przestaje panować nad swoimi emocjami.
• Trzylatki mają specyficzny język porozumiewania się z otoczeniem – dotyczy to kilkuwyrazów rozumianych przez domowników.
• Potrafią odnaleźć podobieństwa i różnice pomiędzy rzeczami i osobami.
• Ulubione zabawy logiczne – puzzle, mini memo, nazywanie kolorów, liczenie do 5.
• Coraz chętniej angażuje się w układy społeczne, ma najczęściej już „przyjaciela” potrafi teżodpowiedzieć na pytanie o swój wiek, nazwisko.

ŚWIAT W OCZACH CZTEROLATKA:
Rozwój społeczny

• • Dziecko w tym wieku staje się bardziej pewne siebie i swoich możliwości. 
  
• • Posiada chęć przyciągania uwagi ze strony otoczenia – zwraca na siebie uwagę, bo chce się podobać, chce być podziwiany.
• • Ujawnia się naciąganie reguł i wytyczonych granic – w dodatku staje się przy tym marudny,
  rozdrażniony i rozproszony.
• • Chce poszerzać swoje granice – walczy o to w sposób, jaki tylko przyjdzie mu do głowy –
  łamiąc wszystkie zasady i nakazy.
• • Ulubione zabawy – to aktywności muzyczne i ruchowe.
• • Chętnie naśladuje i parodiuje dorosłych.
• • Dla czterolatka – istotne jest mówienie prawdy – ma to znaczenie z rozwojem społecznym
  oraz początkiem odróżniania dobra i zła.
• • To okres buntu.
• • To okres, kiedy garnie się do kontaktów z rówieśnikami – ma już ulubionych kolegów czy
  nawet przyjaciół.
• • Na spacerach – ucieka, wspina się na drzewa, wskakuje w błotniste kałuże.
• • Niszczy ukochane zabawki – czasami robiąc to z premedytacją w przypływie
  niekontrolowanej złości.
• • Ulubionym słowem czterolatka jest „NIE”.
• • Czterolatek ma nadal kłopot z odróżnianiem prawdy od fantazji – świat z bajek może być
  jeszcze realny .
• • Uwielbia długie dyskusje na różne tematy.
• • Potrafi być współczujący i empatyczny.
• • Coraz bardziej zaczyna interesować się społecznymi różnicami płci.

Rozwój fizyczny – motoryczny – to już potrafię

• Samodzielnie się ubiera i rozbiera – czasem pomoc potrzebna jest przy sznurówkach czy
  maleńkich guzikach.
• Dość sprawnie korzysta z noża i widelca – może miewać jeszcze z tym kłopoty (krojenie nie
  wchodzi w grę, nóż służy do przesuwania potraw i smarowania).
  
• Mycie rąk, zębów, i korzystanie z toalety to nieodłączny element codziennej rutyny.
• Sprawne ręce świetnie radzą sobie z zakręcanie nakrętek, nawlekaniem koralików,
  wykonywaniem papierowych zabawek korali i ozdób.
• Głowonogi upodabniają się do człowieka – maja ręce, nogi, tułów.
• Czterolatek potrafi odwzorować proste figury (kwadrat, krzyż).
• Skacze na prawej i lewej nodze, jeździ na rowerku, wspina się na drabinki.

Rozwój intelektualny – myślę, więc jestem

• Zna już około 1500 słów.
• Buduje bardziej zróżnicowane zdania.
• Odróżnia – przód, tył, dół, i górę.
• Ma doskonałą świadomość przeciwieństw – mniejszy – większy, słodki –gorzki itp.
• Wciąż jeszcze popełnia błędy językowe – dotyczące odmiany wyrazów i gramatyki.
• Często zadaje pytania o znaczenie konkretnych słów – niezmordowanie pyta, pyta, pyta
  chłonąć znaczenia i wyjaśnienia.
• Standardem jest liczenie, do 10 – choć większość radzi sobie z bardziej skomplikowanymi
  działaniami matematycznymi.
  
• Zna i odróżnia podstawowe kolory.
  
• Pojawia się rozumienie następstwa czasu – wie, kiedy jest pora na posiłek, kąpiel, spanie.
  
• Uwielbia słuchać ciekawych opowieści, dopowiadać, wymyślać zakończenia.
  
• Bawi się w zabawy tematyczne, marynarze, piraci, sklepikarz, lekarz – poznaje przy tym
  normy społeczne.
  
• Jest w stanie skupić uwagę nawet przez 15 minut.
  
• To okres szybkiego rozwoju pamięci.
  

Pod koniec czwartego roku życia można mówić o uspokojeniu emocji dziecka, nad którymi
powoli zaczyna panować.

ŚWIAT W OCZACH PIĘCIOLATKA:
Rozwój społeczny

• • Po okresie buntu i wytyczania własnych granic wraca do emocjonalnej równowagi.
• W zabawie skupia się na elementach planowania.
• To moment bardzo intensywnego odkrywania i poznawania świata w sposób świadomy.
• Współpraca z grupą nie jest niczym trudnym, zaczyna zauważać odczucia innych.
• Świat dalej pozostaje czarno – biały, postępki dzielą się na złe oraz dobre.
• • Nasz pięciolatek to stabilny człowiek, ale wciąż mocno związany z mamą i tata – dziewczynki naśladują mamy, chłopcy bardziej otwarci na męskie przygody taty.
• Zaczyna kontrolować swoje ruchy i panować nad swoim ciałem.
• Są otwarci na współprace i przyjaźnie – to czas zajęć zespołowych, tworzenia wspólnych projektów.
• To czas opowiadania dowcipów – rozwijanie poczucia humoru to jedna z najważniejszych spraw w tym wieku.
• Ważna jest wówczas aprobata ze strony dorosłych – pochwały zachęcają do dalszej pracy.
• Występujące wybuchy złości bywają gwałtowne, jednak większym. niebezpieczeństwem jest wycofywanie się i zamykanie w sobie.
• Pojawia się uczucie zawstydzenia.
• To okres kształtowania się sfery duchowej, padają pytania na temat życia i śmierci.

Rozwój fizyczny – motoryczny – to już potrafię

• • Powoli zaczyna się okres utraty mleczaków.
• • Bez problemu rozróżnia prawa i lewa stronę.
• • Sprawność fizyczna staje się powodem do dumy.
• • To czas jazdy na dwukołowym rowerku, rolkach.
• • To czas popisów ruchowych, cyrkowych, i tanecznych.
• • Posługuje się już nożem podczas krojenia pokarmów.
• • Sprawność manualna przejawia się także w zabawach plastycznych, wycina po liniach koloruje bez wychodzenia poza kontury.
  

Rozwój intelektualny – myślę, więc jestem

• • Potrafi napisać kilka, czasem kilkanaście liter, swoje imię i nazwisko. 
  
• • Zabiera się już do odczytywania prostych wyrazów.
• • To czas bardzo dużego rozwoju pamięci, zapamiętuje adresy czy numery telefonów.
• • Potrafi odróżnić fikcję od rzeczywistości – zauważa to podczas oglądania bajek ze scenami,
  których można się teoretycznie bać.
• • Sporo radości sprawiają zabawy matematyczne, pisanie cyfr, liczenie mierzenie, układanie
  szeregowanie.

Opracowała:
                                                                      Małgorzata Świerkula – psycholog Przedszkola Ala ma kota